Hạ đường huyết là tình trạng thường xảy ra ở bệnh nhân tiểu đường. Ngoài ra, một số bệnh lý về gan, tình trạng suy dinh dưỡng, nhịn ăn để giảm cân, bỏ bữa do bị bệnh… cũng có thể gây ra hạ đường huyết. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp một số thông tin cơ bản về hạ đường huyết là gì, bệnh có nguy hiểm không và cách xử trí khi bị hạ đường huyết.

1. Tụt đường huyết là gì?

Đường được tích trữ trong gan, mô và được phân ly thành glucose giúp cơ thể tạo ra năng lượng. Chỉ số đường huyết của chúng ta thường ổn định ở mức 3,9 mmol/l đến 6.4mmol/l. Hạ đường huyết là tình trạng lượng đường trong máu thấp hơn mức 3.9mmol/l. 

- Khi hạ đường huyết, người bệnh sẽ gặp phải một số biểu hiện như sau: 

+ Người run rẩy, bồn chồn. 

+ Chóng mặt và đau nhức đầu. 

+ Đổ mồ hôi. 

+ Cảm thấy đói. 

+ Mắt nhìn mờ. 

+ Tim đập nhanh hơn. 

+ Da tím tái. 

+ Ngứa hoặc tê ở môi, má, lưỡi. 

+ Với những trường hợp nặng, lượng đường giảm quá thấp, người bệnh có thể bị hôn mê, mất ý thức, lên cơn co giật hay bị ngất,… Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể gặp nguy hiểm.

2. Nguyên nhân gây hạ đường huyết

Nguyên nhân chính gây ra tình trạng hạ đường huyết là bênh tiểu đường, tuy nhiên, nhiều trường hợp cũng gặp phải tình trạng này dù không mắc bệnh tiểu đường. Do đó, nếu có biểu hiện hạ đường huyết, nên đi khám để bác sĩ xác định nguyên nhân gây hạ đường huyết, từ đó lên phác đồ điều trị phù hợp. 

- Hạ đường huyết do bệnh tiểu đường

Trong quá trình điều trị bệnh tiểu đường, nếu bệnh nhân không tuân thủ theo đúng những chỉ dẫn của bác sĩ chẳng hạn như dùng quá liều insulin, sử dụng các loại thuốc điều trị tiểu đường khi chưa có chỉ định của bác sĩ,… thì rất dễ xảy ra tình trạng hạ đường huyết. 

Một số trường hợp sử dụng thuốc điều trị bệnh tiểu đường cũng có thể bị giảm đường huyết do những tác dụng phụ của thuốc. Chính vì thế, cần đọc kỹ hướng dẫn trước khi dùng thuốc. Trong quá trình sử dụng thuốc, nếu có dấu hiệu bất thường, cần báo sớm với bác sĩ điều trị để được xử trí sớm, điều chỉnh liều lượng và loại thuốc phù hợp với tình trạng sức khỏe. 

Bên cạnh đó, nếu không chú trọng đến thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống, người bệnh tiểu đường sẽ rất khó kiểm soát bệnh và có thể phải đối mặt với tình trạng hạ đường huyết cũng như nhiều biến chứng nghiêm trọng khác. Một số thói quen sống không lành mạnh của người tiểu đường cần phải loại bỏ chẳng hạn như thói quen bỏ bữa, ăn kiêng thiếu khoa học dẫn đến cơ thể không được đảm bảo dinh dưỡng, không tuân thủ chế độ ăn kiêng theo hướng dẫn của bác sĩ, sử dụng rượu, bia,…

- Hạ đường huyết không do bệnh tiểu đường 

Hạ đường huyết không chỉ do bệnh tiểu đường gây ra mà còn có thể xảy ra từ những nguyên nhân khác. Một số bệnh lý gây hạ đường huyết có thể kể đến như bệnh suy thận, rối loạn tuyến thượng thận, các bệnh lý về gan, nhiễm trùng, suy dinh dưỡng,…

Thường xuyên uống bia rượu hoặc các loại đồ uống có cồn khác cũng là nguyên nhân khá thường gặp khiến chỉ số đường huyết của bạn bị giảm sâu. Lý do là vì những chất gây hại trong bia rượu chính là nguyên nhân gây hạn chế quá trình giải phóng đường huyết và gây hạ đường huyết. 

Ngoài ra một số trường hợp giảm cân bằng phương pháp nhịn ăn không khoa học hoặc các trường hợp bỏ bữa, chán ăn do bệnh lý cũng có thể dẫn đến tình trạng hạ đường huyết. 

3. Nguy hiểm của hạ đường huyết

Đối với những trường hợp tụt đường huyết ở mức độ nhẹ, bệnh nhân sẽ cảm thấy mệt mỏi và ảnh hưởng nhiều đến công việc, sinh hoạt. Với những bệnh nhân cao tuổi, tình trạng hạ đường huyết có thể dẫn đến suy giảm trí nhớ. Về lâu dài, bệnh sẽ gây tác động rất nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh. 

Nếu lượng đường huyết đột ngột giảm mạnh, bệnh nhân có thể bị run rẩy, thậm chí là ngất hoặc ngã khi đang tham gia giao thông, dẫn đến chấn thương nghiêm trọng. Rất nhiều trường hợp hạ đường huyết mạnh và đột ngột có thể dẫn tới hiện tượng lên cơn co giật, tình trạng mất ý thức, thậm chí có thể đe dọa đến tính mạng nếu không được xử trí kịp thời. 

4. Hướng dẫn cách xử trí khi bị hạ đường huyết

Người bị hạ đường huyết cần được xử trí kịp thời và đúng cách, dưới đây là hướng dẫn cụ thể: 

- Khi thấy bệnh nhân bị bủn rủn chân tay, đổ mồ hôi nhiều và có dấu hiệu mất thăng bằng, nên nhanh chóng kiểm tra chỉ số đường huyết của người bệnh, có thể kiểm tra bằng máy thử tiểu đường cầm tay hoặc bằng cách lấy máu tĩnh mạch.

- Để bệnh nhân nghỉ ngơi tại chỗ và bổ sung đường cho bệnh nhân bằng cách cho bệnh nhân uống sữa với đường, ăn kẹo ngọt hoặc bánh quy. 

- Sau 15 phút, tiến hành đo lại đường huyết cho bệnh nhân. Nếu kết quả vẫn thấp, nên bổ sung thêm đường cho người bệnh và đưa bệnh nhân đến các cơ sở y tế để được các bác sĩ theo dõi, xử trí. 

- Đối với những trường hợp hạ đường huyết mức độ nặng, bệnh nhân có một số dấu hiệu như mất ý thức, mê man,… cần để bệnh nhân nằm nghiêng và lấy một chiếc thìa, rồi quấn khăn quanh thìa và đặt vào miệng bệnh nhân. Sau đó gọi cấp cứu, nhanh chóng đưa bệnh nhân đến bệnh viện. 

4. Cách phòng ngừa hạ đường huyết

Để phòng ngừa tình trạng hạ đường huyết, nên chủ động kiểm soát đường huyết trong cơ thể, bệnh nhân tiểu đường nên để bánh kẹo trong người để khắc phục nhanh nếu bị hạ đường huyết, nên áp dụng chế độ ăn khoa học và theo sự chỉ dẫn của bác sĩ, không được bỏ bữa sáng và nên chia thành nhiều bữa ăn nhỏ trong ngày, không tự ý sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ,…

Hi vọng những thông tin trên giúp mọi người biết về hạ đường huyết, biết cách xử trí và phòng ngừa hạ đường huyết.